Çalışan Bağlılığı
Çalışan bağlılığı konusu kurumların özellikle son yıllarda en çok tartıştığı konular arasındadır.

Çalışan bağlılığı üzerine birçok tanımlama bulunmaktadır. Çalışan bağlılığı en genel tanımıyla; bireyin bağlı bulunduğu kurumun amaçlarını, değer ve hedeflerini kabul ederek bu amaç ve hedeflere ulaşmak için çaba sarf etmesi ve ait olduğu kurumda kalma arzusunu devam ettirmektir. Çalışan bağlılığı kurumun amaç ve hedeflerine ulaşması noktasında çok önemli bir faktördür. Ülkemizde birçok kurum bu durumun farkında olduğu için, çalışan bağlılığı üzerine çeşitli çalışmalar yapmaktadır.
Kurumlar tarafından gerçekleştirilen, çeşitli etkinlikler ve motivasyon programları gibi dokunuşları bu alandaki çalışmaların somut örnekleri şeklinde değerlendirebiliriz. Kurumlar tarafından gerçekleştirilen bu tarz etkinliklerin çıktıları, çoğu zaman beklenilen etkiyi yaratamayabilir. Çalışan bağlılığına yönelik çalışmalar çeşitli gözlem, veri analizleri ve sistematik bir program şeklinde uygulandığı zaman uzun soluklu bir fayda sağlayabilir.
Çalışanların kuruma olan bağlılıklarını belirleyen farklı birçok faktör vardır. En çok dikkat çeken temel faktörler aşağıda belirtilmiştir.
1- Kişisel Faktörler
- Kişisel Özellikler
- İş Tatmini
- Kurumla ve İşle İlgili Beklentilerin Sağlanması
2- Kurumdan Kaynaklanan Faktörler
- Adaletli Yaklaşım ve Yönetim
- Ücret ve Yan Haklar
- Kurum Kültürü
- Çalışma Süresi
- İş Güvenliği
- Ödüllendirme
- Çalışanlara Gösterilen İlgi
- Görev Tanımlarının Netliği
- Kariyer ve Terfi Süreçleri
3- Kurum Dışı faktörler
- Ülkenin Sosyo-Ekonomik Durumu
- İşsizlik Oranı
- İş Bulma Olanakları
- Sektörün ve Piyasaların Durumu
Çalışanlar yukarıda belirtmiş olduğum faktörlerden etkilendikleri gibi dünyada ve ülkemizde yaşanan olaylardan da etkilenmektedir. Yaşanan büyük çaplı olayların insanların üzerinde psikolojik etkileri olabilir. Bu etkiler kişileri, çalıştıkları kuruma ve yaptıkları işe karşı bağlılıklarını olumsuz yönde etkileyebilir. Kurumların çalışan bağlılığını arttırmaya yönelik yapacakları çalışmalarda bu durumu da göz önünde bulundurması gerekmektedir. Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için, 2010 yılından 2023 yılına kadar Dünya’da ve ülkemizde yaşanan olayların bir kısmı aşağıda ilginize sunulmuştur.
Dünya’da Gerçekleşen Bazı Olaylar (Ocak 2010 – Şubat 2023)
2010 – Şili’de deprem (8,8)
2010 – Haiti Depremi. 7,0 büyüklüğündeki depremde 316.000’nin üzerinde kişi hayatını kaybetti.
2011- Libya İç Savaşı
2011 – Suriye İç Savaşı
2011 – Japonya’nın doğusunda deprem (9,0)
2011 – Amerika’da 362 kasırga meydana geldi.
2013 – Rusya, Çelyabinsk şehri üzerinde meteor patladı. 1.492 kişi yaralandı.
2013 – Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi askeri darbe ile iktidardan indirildi.
2013 – Filipinler’de deprem (7,2)
2013 – Haiyan Tayfunu, 6.241 kişinin hayatını kaybetti.
2013- Batı Afrika Ebola Virüsü salgını başladı. 11.310 kişi hayatını kaybetti.
2014 – Rusya tarafından, Kırım ilhak edildi.
2014 – Donetsk Halk Cumhuriyeti, Ukrayna’dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti.
2014 – Lugansk Halk Cumhuriyeti, Ukrayna’dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti.
2014 – Tayland askeri darbesi.
2011,2023 – IŞİD, IŞİD veya DEAŞ olarak da bilinen terör örgütü, çok sayıda terör eylemi gerçekleştirdi.
2015 – Nepal’de deprem (7,8)
2015 – Mekke’de hac sırasında çıkan izdihamda en az 2200 kişi öldü, 900’den fazla kişi yaralandı. 650’den fazla kişi ise kayıp.
2015 – Rusya, Suriye hükümetini desteklemek için IŞİD ve hükümet karşıtı güçlere karşı hava saldırılarına başladı.
2016 – Dünya Sağlık Örgütü, Zika virüsü salgınını duyurdu.
2016,2017 – Arakan Soykırımı
2020 – Koronavirüs Salgını
2021 – ABD Kongresi Baskını
2021 – Myanmar Ordusu, Myanmar’da darbe yaptı.
2022 – Rusya’nın Ukrayna’yı işgali.
Türkiye’de Gerçekleşen Bazı Olaylar (Ocak 2010 – Şubat 2023)
2010 – Mavi Marmara Saldırısı
2011 – Van Depremi (7,2)
2012- Beyoğlu, Sütlüce’de bombalı saldırı
2013 – Gezi Olayları
2013 – Hatay ilinde bombalı saldırı
2014 – Soma Maden Faciası
2015 – Ankara Gar Saldırısı
2015 – Rus uçağının düşürülmesi
2016 – FETÖ Darbe Girişimi
2016 – Atatürk Havalimanı saldırısı
2016 – Rusya’nın Türkiye Büyükelçisi Andrey Karlov, öldürülmesi
2017 – Gece kulübü Reina’ya saldırı
2018,2023 – Döviz ve Borç Krizi, Ekonomik Kriz
2019 – Barış Pınarı Harekâtı
2020 – Koronavirüs Salgını
2020 – Elazığ Depremi (6,8)
2020 – İzmir Seferihisar Depremi (6,6)
2021 – Türkiye’de orman yangınları
2023 – Kahramanmaraş Depremi (7,7 ve 7,6)
Yukarıda sıralanmış olayların hepsi büyük çaplı olaylardır. Bu olaylara tanıklık eden kişilerde çeşitli kaygılar oluşabilir. Yoğun kaygılara sahip kişilerde; korku, endişe, içe kapanıklık, sürekli panik olma hali, stres gibi çeşitli sorunların ortaya çıktığı bilinmektedir. Ortaya çıkan bu sorunlar, kişilerin özel ve iş hayatını olumsuz yönde etkileyebilir. Yukarıda belirtilen olaylar gibi daha birçok olayın yaşanabileceğini göz önünde bulundurursak, kurumlarımızın çalışan bağlılığını arttırmaya yönelik yapacakları çalışmalarda birçok hususa özellikle dikkat etmesi gerektiği sonucuna ulaşabiliriz. Kurumlar çalışan bağlılığı üzerine planlamalar yaparken; çeşitli gözlemlerin, veriler sonucunda elde edilmiş analizlerin, dünyada ve ülkemizde gerçekleşen olayların insanlarda bıraktıkları etkilerin ve çalışan bağlılığını etkileyen temel faktörleri göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
Çalışan bağlılığı yüksek olan kurumlarda çalışanlar;
- İşlerini ve kendilerini geliştirmeye çalışırlar
- İşlerini ve görevlerini benimserler
- Diğer çalışanları motive ederler
- Kurallara daha fazla uyum sağlarlar
- Kurum kültürüne benimserler
- İşe ve kuruma karşı bağlılıkları yüksektir.
Çalışan bağlılığı düşük olan kurumlarda;
- İşe geç kalma
- İşe devamsızlık
- İşten ayrılma oranlarında artış
- İşe gereken özenin gösterilmemesi
- Performansın ve verimliliğin düşmesi
- Yeni iş fırsatlarının devamlı aranması, gibi durumlar gözlemlenmektedir.
Kurumlar yukarıda temel olarak belirttiğim hususlardan dolayı çalışan bağlılığı yüksek olan kişiler ile yola devam etmek isterler. Bundan dolayı kurumlar, çalışan bağlılığını arttırmak için çeşitli çalışmalarda bulunurlar. Kurumların çalışan bağlılığını arttırmak için uygulamakta olduğu bazı çalışmalar aşağıda ilginize sunulmuştur.
- Kısa ve uzun vadeli ödüllendirme stratejileri
- Görev ve pozisyona göre motivasyonel çalışmalar
- Prim sistemi kurgusu
- Yeni nesil performans yönetimi
- Geri bildirim sistemi
- Sürekli gelişim sistemi
- Koçluk sistemi
- Çalışma koşullarının ve ortamının sürekli iyileştirilmesi
Yukarıda belirtmiş olduğum uygulamalar etkin olarak kullanıldığı takdirde çalışanlar üzerinde olumlu etkiler yaratabilir. Fakat öncelikli olarak kurumlar mevcut durumlarını analiz etmelidir. Kurum olarak swot analizlerini yapmalı, gözlem ve veri analizleri ile çalışanların beklentileri ve öngörüleri hakkında bilgi sahibi olmalıdır. Bu aşamaları tamamladıktan sonra planlama ve uygulama aşamasına geçilmelidir. Aksi takdirde çok gündem olan bir uygulamayı, kurumların kendi bünyelerinde uygulamaları, çalışan bağlılığını arttırmayacaktır. Sadece geçici bir iyileştirme veya motivasyon faaliyeti olarak algılanacaktır. Çünkü çalışanlar planlı bir sistemin içerisine dâhil olmadıklarının hissedeceklerdir.
Örneğin; birçok kurum çalışanlarının, belirli konulardaki tutumlarını, duygularını, düşüncelerini, beklenti ve önerilerini öğrenmek için çeşitli anketler yapmaktadır. Çok az kurum bu anketlerin sonuçlarını detaylı bir şekilde açıklayarak, anket sonuçları neticesinde almış oldukları aksiyonu ve uygulama planını açıklamaktadır. Kurumda yapılan ilk anketten sonra, çalışanlara anket sonucu ve aksiyon planına yönelik bir açıklama yapılmadığı takdirde, çalışanlar bir sonraki yapılacak anketi doğal olarak önemsemeyebilirler. Bu yüzden çalışan bağlılığının arttırılmasına yönelik yapılacak çalışmalarda, son derece sistematik olarak hareket edilmelidir. Çalışanlara, işleyen bir sistemin parçası oldukları hissettirilmelidir.
Rekabetçi piyasanın olduğu bir dönemde, çalışan bağlılığının kurumların varlıklarını sürdürebilmelerinde çok önemli bir yönü bulunmaktadır. Özellikle farklı değerlere sahip kuşakların iş hayatına atıldığı bir dönemde, çalışanların kurumlarda verimli bir şekilde çalışması sadece maddi sebepler ile açıklanamaz. Kişilerin kuruma bakış açısı, uyumu, bağlılığı gibi konular detaylı bir şekilde incelenmelidir. Kurumlarımızın daha iyi yerlere gelmeleri, nitelikli çalışanları bünyelerinde tutabilmeleri ve yetenekli kişileri bünyelerine çekebilmeleri için çalışan bağlılığına çok daha fazla önem vermeleri gerekmektedir.